-
1 канат
I сущ.кана́ткорыч канат — стально́й кана́т
II сущ.канатта бию — та́нец на кана́те
1)а) крыло́ярканат канатлары — кры́лья лету́чей мы́ши
күбәләк канатлары — кры́лья ба́бочки
күгәрчен канаты — крыло́ го́лубя
самолёт канаты — крыло́ самолёта
умарта кортының канатлары — кры́лья пчелы́
б) крыло́, кры́лышко (отрезанное и засушенное гусиное крыло, употр. для подметания пола)2) плавни́к, перо́ ( рыбы)чуртанның йөзү канаты — плавни́к щу́ки
3) спец.а) крыло́, гребо́к, ло́пастьҗил тегермәненең канатлары — кры́лья ветряно́й ме́льницы
"Ракета"ның су асты канатлары — подво́дные кры́лья "Раке́ты"
б) крыло́, ло́пасть (косилки, комбайна, лобогрейки)4) крыло́ ( автомобиля)5) крыло́, перо́ ( семафора)6) ство́рка (окна, шкафа, двери, ширмы и т. п.)тәрәзә капкачының канатлары — ство́рки око́нных ста́вней
7) отво́дчаналар канатлары белән бер-берсенә бәрелештеләр — са́ни сту́кнулись друг о дру́га отво́дами
8) крыло́, фли́гельбинаның уң канаты — ле́вое крыло́ зда́ния
9) воен. крыло́, флангполкны фронтның әле бер канатына, әле икенчесенә күчерделәр — полк перебра́сывали то на одно́ крыло́ фро́нта, то на друго́е
10) полит. крыло́, тече́ниеполитик оешманың уң канаты — пра́вое крыло́ полити́ческой организа́ции
11) перен. опо́ра, помо́щникулым - минем канатым — сын мой - опо́ра моя́
•- канат япкычы
- канат терсәге••канат астына алу — брать (взять) под своё кры́лышко
канат астына алучы — покрови́тель, защи́тник
канат астына керү — обрести́ покрови́теля, защи́тника; найти́ подде́ржку (у кого-л.)
канат(ы) астында — под кры́лышком (у кого-л.)
канат бирү — окрыля́ть, воодушевля́ть
канат җәю — расправля́ть кры́лья
канат кагу — ра́доваться
канат очы тиеп үтү — заде́ть немно́го
канат салындыру — опусти́ть кры́лья
канат сыну — слома́ться, опусти́ться ( о крыльях)
канат үсү — окрыля́ться, воодушевля́ться
- канат яруканатын каеру (сындыру, кисү, өзү) — подреза́ть/подре́зать, подсе́чь кры́лья (кому-л.)
-
2 җилпенү
неперех.1) маха́ть, взма́хивать кры́льями; порха́ть, вспа́рхивать/вспорхну́тьканатлары белән җилпенү — маха́ть кры́льями
җилпенеп очып менү (китү) — вспорхну́ть, взлете́ть
2) см. җилләнүяулык белән җилпенү — обма́хиваться платко́м, обвева́ть лицо́ платко́м
3) перен. разма́хивать рука́ми; размаха́тьсяаның чәчләре җилгә җилпенә — его́ (её) во́лосы развева́ются на ветру́
күңел кош кебек җилпенә — душа́ пари́т как пти́ца
-
3 калтыравык
1. прил.1) дрожа́щий, трясу́щийся, трепе́щущийкалтыравык куллар — дрожа́щие ру́ки
калтыравык ияк — трясу́щийся подборо́док
күбәләкнең калтыравык канатлары — трепе́щущие кры́лья ба́бочки
2) дребезжа́щий, дрожа́щий, тре́петный, надтре́снутый, прерыва́ющийся (о голосе, звуках)2. сущ.калтыравык тавыш — дрожа́щий го́лос
дрожь; тре́петаны калтыравык басты — его́ охвати́ла дрожь
-
4 каурыйлану
неперех.оперя́ться/опери́ться; покрыва́ться/покры́ться пе́рьямиүрдәк балаларының канатлары каурыйлана башлаган — у утя́т кры́лья на́чали покрыва́ться пе́рьями
-
5 күбәләк
сущ.1) зоол. ба́бочка; мотылёк || мотылько́выйкүбәләк канатлары — мотылько́вые кры́лышки
2) перен. ба́бочка ( галстук в виде банта)•- күбәләк корты
- күбәләк чәчәк
- күбәләк чәчәклеләр
- күбәләк чебен••күбәләк гомере — коро́ткая, как у ба́бочки жизнь
күбәләк күңел — влю́бчивая душа́
-
6 рангоут
сущ.; мор.ранго́ут || ранго́утныйранго́ут канатлары (баулары) — ранго́утные кана́ты
-
7 шапы-шопы
подр.; см. шап-шопказлар канатлары белән суга шапы-шопы бәрәләр — гу́си бьют по воде́ кры́льями: хлоп-хлоп
-
8 размах
м2) арадагы киңлек, ара; колач3) ( амплитуда) тибрәнү киңлеге, колач4) перен. колач, киңлек, җәелеш•- с размаху
- бросать с размаху -
9 стрекозиный
-
10 фазаний
См. также в других словарях:
әвернә — 1. Бер берсенә аркылы куеп тоташтырылган, ныгытылган ике борыс, планка һ. б. ш.. Гомумән, тәре формалы әйбер 2. Киләпле җепне йомгакка ураганда кулл. тор. , аркылы ике тактаны әйләнерлек итеп урнаштырып эшләнгән җайланма. ӘВЕРНӘ АГАЧЫ – Киләпле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ике — 2 саны, микъдары цифры. Икеле (3). ИКЕ БАШЛЫ МУСКУЛ – Калак сөягенә һәм беләк сөягенә тоташкан мускул; бицепс. ИКЕ КАНАТЛЫЛАР – Бер пар канатлары булган бөҗәкләр отряды (аңа чебен, черки, кигәвен һ. б. керә). ИКЕ КАРДӘШ КАНЫ – Оешма чәчәклеләр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
камка — ТИРАРАЙ диал. , ТӘТИ КИГӘВЕН диал. , ТӘТИ ТАРАКАН диал. – I. Өске каты канатлары кызыл, сары, ак төстә булып кара төрткеләр төшкән бөҗәк. рус. Божья коровка. II. КАМКА – Кытай ефәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
коңгыз — Элпә канатлардан тыш каты канатлары да булган бөҗәк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пыялач — Пыяла сыман үтә күренмәле канатлары булган күбәләк, җимеш агачлары корткычы; рус. Стеклянница … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәңкә — 1. Яссы түгәрәк алтын яки көмеш акча 2. сөйл. Сум (I) 3. Кайбер хайваннарның, балыкларның, еланнарның тәннәрен саклый торган түгәрәк сыман юка мөгез матдә. Кайбер төр агач кәүсәләренең кабыгын яки нарат, чыршы күркәләрен тәшкил иткән вак юка… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төкле — Төк чыккан, төк баскан; йонлач. Төкләре тырпаеп торган, шома түгел. ТӨКЛЕ КАНАТЛЫЛАР – Ике пар канатлары һәм тәннәре бик вак төкләр белән капланган бөҗәкләр отряды; рус. Власокрылые, ручейники. ТӨКЛЕ КҮЗЛУТ – бот. Иренчәчәклеләр семь. сабак һәм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
филе — и. 1. Бил тирәсендәге югары сортлы cырт ите; Билдәмә. Кошларның ян яктагы мускуллары. Шундый иттән әзерләнгән ашамлык 2. Тәңкәләре, эче чистартылган һәм канатлары алынган балык түшкәсенең озынча ике ягы. Шундый кисәкләрдән әзерләнгән ашамлык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
